«Σε ένα μέρος της Μάντσα (Καστίλλη –Λα Μάντσα), του οποίου το όνομα δε θέλω να θυμάμαι, εδώ και όχι πολύ καιρό , ζούσε ένας ευγενής από ‘κείνους που έχουν κοντάρι στην κονταροθήκη, παλιά ασπίδα, κοκκαλιάρικο ψωράλογο, και γρήγορο κυνηγόσκυλο.» (η πρώτη φράση από τον Δον Κιχώτη).
Έτσι ξεκινά το πιο ξακουστό μοντέρνο μυθιστόρημα. Έργο κλασσικό ,ο Δον Κιχώτης άρχισε να γράφεται από τον Μ. Θερβάντες στα τέλη του 16ου αιώνα. Θεωρείται έργο αθάνατο και ιστορικό ντοκουμέντο της εποχής του. Εκδόθηκε σε δύο μέρη ,το 1605 και το 1615 και είναι το μυθιστόρημα που σημάδεψε την ισπανική λογοτεχνία αλλά και τη νεότερη δυτική λογοτεχνία γενικότερα.
Το έργο περιγράφει τις περιπέτειες του πρωταγωνιστή που έχοντας διαβάσει πολλά βιβλία για τον ιπποτισμό , αρχίζει να πιστεύει ότι είναι και αυτός ιππότης και αυτοονομάζεται Δον Κιχώτης. Μαζί με το γέρικο άλογό του ,τον Ροσινάντε ,φορώντας μια παλιά στολή ιππότη ξεκινά μόνος του τις περιπλανήσεις του. Τραυματίζεται όμως και επιστρέφει στο σπίτι του. Λίγο καιρό αργότερα , πείθει το γείτονά του ,Σάντσο Πάντσα ,να τον ακολουθήσει και του υπόσχεται ένα μερίδιο σε ένα νησί. Έτσι οι δυο τους βάζουν μπρος για τις περιπέτειες τους χωρίς όμως να έχουν καλή κατάληξη. Ο Δον Κιχώτης είναι ερωτευμένος με μια νεαρή γειτόνισσά του. Βεβαίως η Δουλτσινέα (έτσι την ονομάζει) δεν εμφανίζεται καθόλου στο έργο. Ο Δον Κιχώτης και ο συνταξιδιώτης του γίνονται αντικείμενα γέλιου και χλευασμού. Στο τέλος επιστρέφουν έχοντας λογικευθεί κατά κάποιον τρόπο.
Η πρόθεση του Θερβάντες στο μυθιστόρημα είναι η σάτιρα των ιπποτικών βιβλίων. Στην πραγματικότητα ,όμως, θέλει να φέρει στην επιφάνεια τη σύγκρουση των μεγάλων ιδανικών του ανθρωπίνου γένους με τη σκληρή και μίζερη πραγματικότητα, στην οποία ζει.
Ο Δον Κιχώτης ενσαρκώνει τις αξίες του πνεύματος ,τον ιδεαλισμό που είναι παρ’ όλα αυτά καταδικασμένος να περιγελάται. Από την άλλη ο Σάντσο συμβολίζει τον υλισμό ,τον πρακτικό τρόπο αντιμετώπισης της ζωής.
Ως προς το χαρακτήρα ο Δον Κιχώτης είναι ένας ευγενής που διακρίνεται στο περιβάλλον του. Όλα όμως τα ιδανικά και οι αξίες του μένουν ανενεργά γιατί ο ήρωας δεν ξέρει πώς να τα χρησιμοποιήσει στην υπηρεσία λογικών σκοπών. Αντιγράφει μόνο πιστά τα ιπποτικά αναγνώσματα.
Στη σημερινή εποχή, που όλα όσα ανέχεται ο σύγχρονος άνθρωπος, γίνονται «μάλλον» για το συμφέρον του, η φυγή από τη θλιβερή πραγματικότητα μοιάζει με λύτρωση. Έτσι ,σήμερα, ο Δον Κιχώτης γίνεται μια μορφή που μας παρακινεί να ξεσηκωθούμε. Να εγκαταλείψουμε το αντιηρωικό παρόν ,τη μονοτονία και τη ρουτίνα της σημερινής ζωής. Μας οδηγεί εκεί που μπορούμε να ζήσουμε δυνατά, με περιπέτεια, μας ξαναχαρίζει τον ενθουσιασμό. Ο αγώνας του Δον Κιχώτη μας διδάσκει πώς να ξανακερδίσουμε τη ζωή ,πώς να εξανθρωπίσουμε την κοινωνία. Σε μια περίοδο που έχει παρακμάσει η εσωτερική ανθρώπινη δύναμη ,η καθημερινότητα, επιβάλλεται να μετατρέπεται σε γεγονός υψίστης σημασίας.
Ο Δον Κιχώτης ,θρηνεί το τέλος της περιπέτειάς του εξαιτίας της «διαβολικής επινόησης» της πυρίτιδας. Ο ιπποτικός ενθουσιασμός του δικαίως κόβεται. Κατ’ επέκταση, η νέα εποχή προβάλλει με ωμότητα την υπεροχή των τεχνικών μέσων, αφανίζει την ατομική αξία και συγχρόνως απαντά με την ανωνυμία στην αναζήτηση φίλων για κοινούς αγώνες. Οπότε τίθεται το ερώτημα:«Είναι δυνατό ,άραγε, να διατηρηθεί μια αγωνιστική στάση απέναντι σε ένα κόσμο που δεν προτάσσει αντίπαλο;»
Ασπασία Κόκκινου
____________________________
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου